Aralarında YKP’nin de olduğu iki toplumdan 97 örgütün oluşturduğu İki Toplumlu Barış İnisiyatifi, yaklaşan Birleşmiş Milletler (BM) gayriresmi konferans öncesinde siyasi atmosferin olumsuzluğuna ve güven artırıcı önlemlerdeki tıkanıklığa dikkat çekerek, çözüm için Crans–Montana ve Guterres Çerçevesi temelinde iki bölgeli, iki toplumlu federasyonun yeniden canlandırılması gerektiğini vurguladı.
“Her yıl temmuz ayında geleneksel olarak hâkim olan milliyetçi söylemin bu kez ne ölçüde ortaya çıkabileceği konusunda endişeliyiz.” denilen açıklamada, bu endişenin Mart 2025’te yapılan son Kıbrıs konferansından bu yana geçen sürede siyasi atmosferin olumsuz seyretmesinden ve konferansta belirlenen hedefler doğrultusunda kaydedilen ilerlemenin sınırlı kalmasından kaynaklandığı belirtildi.
“Her gün binlerce insanın büyük zorluklar ve gecikmelerle karşı karşıya kaldığı geçiş noktalarının hâlâ açılmamış olmasından dolayı hayal kırıklığı içindeyiz.” ifadelerine yer verilen açıklamada şu değerlendirme yapıldı:
“Siyasi liderliğin verdiği izlenim, güven artırıcı önlemler konusunda müzakereleri sürdürmek için yeterince zaman olduğu, çözümler bulmak için aceleye gerek olmadığı yönünde. Oysa liderler, toplumlar arası çatışmanın başlangıcının üzerinden 61 yıldan fazla zaman geçtiğini, ardından gelen savaşları ve hâlâ süren kabul edilemez bölünmüş statükoyu unutuyor gibi görünüyor.”
Her iki toplum tarafından da masum Kıbrıslı Türkler ve Kıbrıslı Rumlara karşı suçlar işlendiği hatırlatılan açıklamada, “Binlerce aile bu olaylardan dolayı acı çekti ve çekmeye devam ediyor çünkü Kayıp Şahısların yarısından fazlasının akıbeti hâlâ bilinmiyor. Yüz binlerce insan yerinden edildi ve sorunlarına çözüm bulmaya dair herhangi bir işaret hâlâ görünmüyor.” denildi.
“Gerçek araştırılmadan ortak anlayış mümkün değil”
“Bu şiddet olayları Kıbrıs sorununun özünde yer almakta ve bu şiddetin ardındaki Gerçek araştırılmadığı sürece sorunun kökenine dair ortak bir anlayışa ulaşmak mümkün olmamaktadır.” ifadelerine yer verilen açıklamada, ne yapılması gerektiğine dair algının ve tüm Kıbrıslıların meşru kaygılarını dikkate alan bir çözüme duyulan ihtiyacın bu nedenle çarpıtıldığı vurgulandı.
Gerçekte, her iki taraftaki milliyetçilerin uyguladığı politikaların bu suçlara ve yabancı müdahalelere neden olduğu, bunun da halkın büyük acılar çekmesine ve ülkenin bölünmesine yol açtığı ifade edildi. Müzakere masasında süren tıkanıklık, sahadaki gerçekler, siyasi liderlik seviyesindeki olumsuz tutum ve bölgede süregelen istikrarsızlık özellikle Gazze’de devam eden soykırım ülke için ciddi tehlikeler oluşturduğu belirtildi.
Açıklamada, bu çıkmazın bir an önce aşılması ve müzakere sürecinin yeniden başlatılması gerektiği ifade edilerek şu değerlendirme yapıldı:
“Crans-Montana Konferansı ve Guterres Çerçevesi’nde bugüne kadar üzerinde anlaşmaya varılmış olanların korunması, müzakere yoluyla bir çözüme ulaşmanın en etkili yolu olarak görülmelidir. Bu anlaşma, adanın siyasi eşitliğe dayalı iki bölgeli, iki toplumlu bir federasyon temelinde yeniden birleşmesini sağlayacak ve halkımız için barış ile refah koşullarını oluşturacaktır. Ayrıca iki devletli bir çözümün hem Kıbrıslı Rumların hem de Kıbrıslı Türklerin çoğunluğu tarafından kabul edilemez olduğu vurgulanmaktadır.”
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’ne ve ekibine, Kıbrıs’taki çıkmazı aşma yönündeki kararlılıkları ve bu doğrultuda gösterdikleri çabalar için teşekkür edilen açıklamada, Kıbrıs sivil toplumunun, BM Genel Sekreteri’ni olumlu gelişmelerin sağlanmasında değerli bir müttefik olarak gördüğü ve bu yöndeki çabaların sürdürülmesini teşvik ettiği belirtildi.
Devam eden çıkmazın, daha fazla oldubittiye yol açtığı ve mevcut statükoyu daha da kötüleştirdiği ifade edildi.
“Tüm kayıpların akıbetinin araştırılması ve toplumun geçmişte yaşanan şiddetin gerçekleriyle yüzleşmesi için birlikte çalışma kararlılığımızı ilan ediyoruz.” denilen açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Geçtiğimiz yıldan itibaren Kasım ayının ilk haftasını, Kayıplar ve toplumlar arası çatışma ile savaşın diğer kurbanlarına adama çağrımıza istinaden bu sonbaharda özel etkinlikler planlanmaktadır.
Kayıpların aileleri ve adanın her iki yakasındaki savaş mağdurları, ülkemizi siyasi eşitliğe dayalı iki bölgeli, iki toplumlu bir federasyon temelinde yeniden birleştirme hedefiyle Barış ve Uzlaşı için mücadele eden toplumun tüm kesimleriyle birlikte omuz omuza durmaktadır.”
Açıklamaya destek veren örgütler şöyle:
Anatropi, Arif Hasan Tahsin History and Culture Foundation, Association of Cypriot Refugees in Greece, Association of Historical Dialogue and Research, Association of Turkish Cypriot Artists and Authors-Kıbrıs Sanatçı ve Yazarlar Birliği, Athletic-Cultural Youth Association “Peace and Friendship”, Australian Peace Initiative for Cyprus (Bi-Communal), Bağımsızlık Yolu, Barış ve Demokrasi İnisiyatifi, Bi-communal Centre “Famagusta Avenue Garage”, Bi-communal Choir For Peace – Lena Melanidou, Bi-communal Initiative of Relatives of Missing Persons and Victims of 1963-74 events – Together We Can!, ÇağSen, Cooperative Workers Trade Union – KOOP-SEN, Customs Workers Trade Union – GÜÇ-SEN, Cypriot Science Education Health and Solidarity Association – KIBES, Cypriotism Movement, Cypriots’ Voice, Cyprus Academic Dialogue, Cyprus Association of Social Psychology, Cyprus Environmental Movement, Cyprus Publisher’s Association – KYa B, Cyprus Reunification Movement, Cyprus Song Association – KIBHAD, Cyprus Sustainability Institute, Cyprus Turkish Physicians Trade Union – TIP-İŞ, Cyprus Turkish Secondary Teachers Trade Union – KTOEÖS, Cyprus Turkish Teachers Trade Union – KTÖS, Cyprus Writer’s Union, Cyprus Youth Platform, Decision for Peace, Eastern Mediterranean University Union of Academic Staff – DAU-SEN, EL-SEN, EMU Unity and Solidarity Trade Union – DAÜ-BİR-SEN, Enfield Cypriots Association (Bi-communal), Enorasis sociocultural club, Epilogi Limassol cultural movement, Famagusta Initiative, Famagusta Our Town, Feminist Atölye, GAT – Gender Advisory Team, German-Cypriot Forum, Girne Düşünce Derneği, Hade!, Hands Across the Divide, HASDER, Home for Cooperation, IKME Sociopolitical Studies Institute, INVEST IN EDUCATION, İskele Citizens Initiative, Kıbrıs Tek Yurt Hep Birlikte, KIEF, KISA – Action for Equality, Support, Antiracism, Kontea Heritage Foundation, KUIR, Larnaca for Solution – Reunification Movement, Left Wing, Limassol Civil Initiative ‘Solution-Reunification-Peace”, MAGEM, Mikri Arktos, Movement for a Federal Cyprus, Municipal Workers Trade Union – BES, New Cyprus Association, New Cyprus Party – YKP, NGO Support Centre, OPEK – Association for Social Reform, Peace & Solidarity Initiative with Cyprus (P.E.A.K), Peace Association, People’s Peace Platform for United Cyprus (London), Platform for Peace and Federal Cyprus, Post Research Institute, Proodeftiki Primary School Teachers movement, Proodeftiki Secondary School Teachers movement, Proodeftiki Technical Schools, Publishers Trade Union – BASIN-SEN, Revolutionary Workers Union Federation – Dev-İŞ, Socialist Initiative (Protovoulia Socialiston), Sol Hareket, State Workers Trade Union – ÇAĞ-SEN, Stop the War Coalition, Symfiliosi / Uzlaşma / Reconciliation, The Cyprus Peace and Dialogue Center (CPDC), The Management Centre of the Mediterranean, Third Community Forum, Toplumsal İradeye Saygı Platformu, Turkish Cypriot Association for Democracy (London), Turkish Cypriot Civil Servants Trade Union – KTAMS, TÜRK-SEN, Unite Cyprus Now!, United Cyprus Party – BKP, United Cyprus Platform of Overseas Cypriots, United Democrats Youth Organization, United Turkish Cypriot and Greek Cypriot Teachers Platform, Volt Cyprus, We Want Federation Left Movement, Workers De
