iktibasGözde BedeloğluKeyfi sansüre karşı keyfi yasak - Gözde Bedeloğlu

Keyfi sansüre karşı keyfi yasak – Gözde Bedeloğlu

Orjinal yazının kaynağıbirgun.net
diğer yazılar:

Bir sabah uyandınız ve Instagram hesabınıza ulaşamadınız, çünkü… Hayır, nedenini hemen öğrenemediniz. Ancak tıpkı İran, Kuzey Kore, Çin halkı gibi, sosyal medya platformlarına getirilen erişim engelleri nedeniyle aranızda hazırlıklı olanlar vardı. Ne olur ne olmaz diye bir köşede tuttuğunuz VPN’i tek tıkla açtınız, Instagram’a girdiniz. Ama o da ne? Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın resmi hesabından paylaşılmış “hayırlı cumalar” mesajıyla karşılaştınız. Demek ki Erdoğan da VPN kullanıyor diye düşünürken, hoop hikaye kayboluverdi. Ah yeni yüzyılın laneti! Sen paylaşımını siliyorsun ama o arada biri çoktan ekran fotoğrafını almış bile.

***

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), 2 Ağustos günü Instagram’a erişim engeli getirdi. Saatler geçmesine rağmen nedenine ve süresine ilişkin resmi bir açıklama yapılmadı. Ardından Anayasa Mahkemesi (AYM), ki Türkiye’de artık kararları uygulanmayan mahkeme olarak anılıyor, sosyal medya hesabından, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’nın basın ve ifade özgürlüğüne müdahale edebilecek yetkilerinin iptaline ilişkin kararını paylaştı. AYM bu kararı, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile düzenlenemeyecek temel haklar ve özgürlükler kapsamında aldığını vurguluyordu. Derken bu paylaşım da silindi ve bir süre AYM’nin internet sitesine ulaşılamadı.

***

Türkiye’de, 50 milyondan fazla kullanıcısı olan Instagram’ın tık diye kapatılması ve AYM’nin paylaşılıp silinen kararı spekülasyonları da beraberinde getirdi. BTK, internet erişimini düzenleme ve denetleme yetkisine sahip. Instagram’a getirilen erişim engelinin gerekçesi olarak, sosyal medya platformunun ‘katalog suçlara uymadığı’ belirtildi. Bu suçlar, “intihara yönlendirme, çocukların cinsel istismarı, uyuşturucu ve uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma, sağlık için tehlikeli madde temini, müstehcenlik, fuhuş, kumar oynanması için yer ve imkân sağlama ve 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanunda yer alan suçlar” şeklinde sıralanıyor. Katalog suçları oluşturan bir içeriğin ilgili platformdan kaldırılması durumunda erişimin engellenmesi kararı da savcı ya da mahkeme tarafından veriliyor.

***

Toptan fişi çekilen Instagram sadece fotoğraf paylaşılan değil, günlük 1,9 milyar lirayı bulduğu söylenen bir e-ticaret platformu da aynı zamanda. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Hamas lideri İsmail Haniye’nin öldürülmesinden sonra yayınladığı taziye mesajının Instagram tarafından engellendiğini açıklamış ve kınamıştı. Dolayısıyla BTK kararının, Haniye’ye yönelik paylaşımların engellenmesi ile ilgili olabileceği düşüncesi kamuoyunda geniş yer buldu, yalanlanmadı. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Instagram’ın ne zaman açılacağına dair sorulara “kurallarımızı ve toplumsal hassasiyetlerimizi dikkate almadıkları taktirde biz de müdahale ederiz eksikler giderilince erişim açılır” dedi. Yine somut bir gerekçe belirtilmemiş oldu.

***

Hükümetin, Instagram yöneticilerine “madem öyle, işte böyle” şeklinde bir yaklaşım içinde olduğu seziliyor. Net bir açıklama yok, bilemiyoruz ama bu yüksek oktavlı çıkışların, sorun çözmede, AKP’ye has bir kalıp olduğunu bilecek kadar deneyimliyiz. Haniye’nin öldürülmesi üzerine bir günlük yas ilan etti iktidar. Bayraklar yarıya indi. Fahrettin Altun, Instagram’ın Haniye ile ilgili paylaşımları sansürlemesini kınadı, ardından platform hukuki bir karar olmadan kapatıldı. Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Ömer Fatih Sayan, “değerlerimize saygı duyan bir sosyal medya tesis etmek için ne gerekiyorsa yapacağız” dedi. Nasıl? Devlet kontrolünde yeni sosyal platformlar mı açılacak mesela? Milyonlarca insanın, işletmenin, hatta devlet kurumlarının kullandığı Instagram gibi bir platforma kapatma kararı getirmek ciddi ve tatminkar bir açıklama gerektirir.

***

AKP’nin ulusal yas ilanıyla anlıyoruz ki Hamas liderinin öldürülmesi ‘toplumsal hassasiyetlerimiz’ arasına giriyor. Kuşkusuz Filistin halkına yaşatılan zulme karşı halkın duyarlılığı her zaman yüksekti ve olmaya da devam edecek ancak aynısının Hamas için geçerli olduğu söylenemez. Türkiye’de Filistin mücadelesini Hamas ile bir tutmayan, eylemlerini eleştiren, İslami yapısına mesafeli duranlar da var. Aynı şekilde Instagram’ın Filistin ile ilgili paylaşımları sansürlemesine karşı çıkacak, protesto edecek milyonlarca kullanıcısı olduğu gibi. Filistin’in haklı davasını dünyanın gündeminde tutmak için, platform kapatmak dışında, güçlü ve tutarlı diplomasi gibi, yapılacak daha pek çok şey var. İnsanların düşüncelerini paylaşmanın yanında ticari ilişkilerini de sürdürdüğü bir mecra muğlak ifadelerle kapatılamaz. Keyfi sansüre karşı, keyfi yasakla mücadele edilmez.

  • Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Yeniçağ Gazetesinin editöryal politikasını yansıtmayabilir 
- Advertisement -spot_img
- Advertisement -spot_img
5,999BeğenenlerBeğen
796TakipçilerTakip Et
1,253TakipçilerTakip Et
299AboneAbone Ol

yazılar

Yeniçağ Podcastını dinleyin